Mədə sağlamlığı üçün Helicobacter pylori testi: Qastrit səbəblərini erkən aşkarlamaq, Helicobacter pylori diaqnostikası, gizli təhlükələr

Mədə ağrısı, yanma hissi, ürəkbulanma və ya həzm pozğunluğu kimi şikayətlər sizə tanışdırmı? Bu simptomların arxasında çox vaxt “görünməz günahkar” — Helicobacter pylori bakteriyası dayanır. Dünya əhalisinin təxminən 50%-dən çoxu bu bakteriya ilə yoluxub, lakin bir çox insan bunun fərqində deyil. Məhz buna görə Helicobacter pylori diaqnostikası mədə sağlamlığının qorunmasında mühüm rol oynayır.

 Helicobacter pylori nədir?

Helicobacter pylori (H. pylori) — mədənin selikli qişasında yaşayan spiral formalı bakteriyadır. Bu bakteriya mədə turşusuna qarşı dözümlü olduğu üçün orada uzun müddət yaşaya bilir. Nəticədə xroniki qastrit, mədə və onikibarmaq bağırsaq xorasına, hətta mədə xərçənginə belə səbəb ola bilər.

Yoluxma yolları

H. pylori adətən:

• Çirklənmiş su və qida vasitəsilə,
• Ümumi qab-qacaqdan istifadə zamanı,
• Ailə üzvləri arasında təmas (məsələn, öpüş və ya ortaq qaşıq) nəticəsində ötürülür.

Xüsusilə uşaq yaşlarında yoluxma riski yüksəkdir və bakteriya illərlə orqanizmdə qalaraq ciddi fəsadlara gətirib çıxara bilər.

 Əlamətlər və xəbərdarlıq siqnalları

H. pylori-nin səbəb olduğu xəstəliklər çox vaxt uzunmüddətli və yavaş inkişaf edir. Ən çox rast gəlinən simptomlar:

• Qarında yanma və ağrı, xüsusilə ac qarına,
• Daimi qaz, köp və gəyirmə,
• İştahanın azalması,
• Ürəkbulanma və qusma,
• Qanazlığı və ya mədədə qanaxma (ağır hallarda).

Əgər bu simptomlar uzun müddət davam edirsə, mədə testi mütləq aparılmalıdır.

Helicobacter pylori diaqnostikası: necə aşkarlanır?

Müasir tibbdə H. pylori diaqnostikası üçün bir neçə üsul mövcuddur. Bu üsullar arasında həm laborator analizlər, həm də sürətli nəticə verən kart testlər yer alır.

 

1. Nəfəs testi (Urease nəfəs testi)

Bu, ən rahat və ağrısız üsullardan biridir. Pasiyent xüsusi maddə qəbul edir və nəfəsində bakteriyanın fəaliyyəti nəticəsində yaranan qazlar analiz olunur.
Üstünlükləri: sürətli, ağrısız, yüksək dəqiqlikli.

2. Qan analizi

Qanda H. pylori-yə qarşı anticisimlərin olub-olmamasını müəyyənləşdirir. Lakin bu test yoluxmanın aktiv və ya keçmiş olmasını dəqiqliklə göstərməyə bilər.

3. Nəcisin antigen testi

Sadə, amma etibarlı üsuldur. Nəcisdə bakteriyaya aid antigenlərin olub-olmaması yoxlanılır.

4. Endoskopiya və biopsiya

Ən dəqiq üsullardan biridir. Mədə daxili kameralı boru vasitəsilə yoxlanılır və lazım gələrsə, toxuma nümunəsi götürülür.

Bu üsulların hər biri mədə sağlamlığının qiymətləndirilməsi və qastrit səbəblərinin erkən aşkarlanması üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır.

Erkən aşkarlamanın əhəmiyyəti

Erkən mərhələdə aşkarlanan Helicobacter pylori infeksiyası antibiotik müalicəsi və mədə qoruyucu dərmanlarla tam aradan qaldırıla bilər. Gecikmiş diaqnoz isə xroniki qastrit və xora xəstəliklərinə yol aça bilər.
Erkən diaqnostika həmçinin mədə xərçəngi riskini də azaldır.

Profilaktika: özünüzü necə qoruya bilərsiniz?

• Qidalanmada gigiyenaya ciddi əməl edin, çiy tərəvəz və meyvələri yaxşı yuyun.
• Ailə üzvləri ilə ortaq qab-qacaq istifadə etməyin.
• Təmiz içməli su qəbul edin.
• Daimi mədə yanması və ağrısı varsa, mədə testi etdirin.

Helicobacter pylori diaqnostikası yalnız xəstəliyi aşkarlamaq deyil, həm də gələcəkdə ağır fəsadların qarşısını almaq üçün vacib addımdır. Mədə sağlamlığınızı qorumaq, düzgün müalicə planı qurmaq və həyat keyfiyyətinizi artırmaq üçün erkən müayinə çox önəmlidir.
Unutmayın — mədə bakteriyası vaxtında aşkarlanarsa, onun yaratdığı “gizli təhlükələr” qarşısı tamamilə alına bilər.